 |
| met dank aan free digital photos |
Wie is de baas?
De Stadsakker heeft er bewust voor gekozen om op maandag en donderdagavond niet open te zijn. De maandag is beschikbaar voor de tandarts, beursbezoek, administratie en contact met vertegenwoordigers. De donderdag avond is gewoon niet leuk voor een ochtendmens zoals ik. Een snelle koude maaltijd in de winkel, ‘s avonds laat en in het donker naar huis. En wat ik mij van vroeger herinner, een matige aanloop van klanten.
Hoewel het als startende ondernemer wel eens kriebbelt op maandag en ik mij afvraag of ik er goed aan doe om dicht te zijn, kan ik bovenstaande goed uitleggen. Door van dinsdag tot en met zaterdag open te zijn, blijft het leuk en dat is een belangrijke randvoorwaarde voor het voortbestaan van de winkel.
Van huis uit werd er principieel niet aan koopzondagen gedaan. Elke week moet een rustdag hebben. Tijd voor de familie, tijd voor sport en ontspanning, tijd voor gewoon even niet. Dat hoeft geen zondag te zijn, woensdag vind ik ook prima. Maar de zondag is nou eenmaal zo ontstaan, dus om de verwarring niet compleet te maken hou ik mij daaraan.
Maar dan komt de december en in het bijzonder de december van 2012. Was er voorheen elke maand een koopzondag en voldeed een briefje in de etalage “Gesloten, wij werken vandaag in de tuin/lezen een boek/maken een wandeling….Voor de maand december is er last minute besloten alle zondagen tot koopzondag om te dopen. En zonder evaluatie dit voor 2013 ook meteen vast te leggen.
De Groninger City Club (GCC), die de belangen van het Groninger MKB behartigd is hier de grote aanjager. Ik merk dat ik mijn klanten niet wil teleurstellen, maar weiger mij neer te leggen bij deze kortzichtige initiatieven van GCC.
Bijna geen van de bestuursleden zal deze zondagen zelf draaien. Zij werken vooral bij het Noorderpoort, Randstad, ABN AMRO, Zadelhoff, NDC Mediagroep, hebben een tweetal adviesbureautjes en zijn bedrijfsleider van V&D. Zij hebben blijkbaar tijd en geld over om alle zondagen in december met vrouw en kinderen de binnenstad onveilig maken.
Ik voel mij, als ondernemer, toch een beetje medewerker in een groot bedrijf, waarbij een manager mijn uren ongevraagd steeds meer oprekt zonder daar financieel iets tegenover te zetten. Want laten we eerlijk zijn. Een verruiming van de winkeltijden vind iedereen handig (ik ook hoor…) zeker als dan alle winkels ook echt open zijn. Maar gaan wij als klanten dan ook echt meer besteden?
Moeten we als winkeliers, in de slag om een klant, steeds meer open? Zodat we per uur uiteindelijk minder verdienen. We op die dagen geen medewerker kunnen betalen en de eigenaar alleen zelf nog achter de toonbank staat?
Kleine ondernemers gaan dan (zoals nu al gebeurt) keuzes maken wanneer ze open gaan. Alleen ketens en grote bedrijven zullen altijd open zijn. Maar dat zijn niet de winkels, waarvoor mensen een dagje gaan statten. Dagjesmensen komen voor de bijzondere winkels, winkels met een eigen gezicht en gezellige uitstraling, waar je nog verrast wordt door het assortiment, waar je fijn en deskundig geholpen wordt.
Een uitbreiding van het aantal zondagen zorgt juist voor een versobering van het winkelaanbod, dat is voor de ondernemer, de klant, de stad en de economie geen goede ontwikkeling.
Voor 2013 verheug ik mij op de zondagen, ik heb de briefjes al klaar liggen
Wij maken een wandeling, bouwen een sneeuwpop, werken in de tuin, bezoeken een museum, verwerken de oogst, lezen een boek, plukken appels, zijn bij vrienden, maaien het gras, hakken hout, versieren de kerstboom en doen even helemaal niets…..beste GCC, dit wilt u toch ook?
De lobby van Unilever
 |
| De lobby van Unilever, met dank aan receptiondeskworld |
Dan had zij een boek kunnen schrijven met een wetenschappelijk onderbouwing over kringlooplandbouw.
Zij had door heel Nederland lezingen kunnen geven waarin ze pleit voor een toekomst met duurzame landbouw.
Ze had kunnen uitleggen waarom nieuwe technieken niet zaligmakend zijn.
Ze had argumenten tegen gentechnologie kunnen formuleren.
Ze had kunnen pleiten voor het belang van bijen als natuurlijke hulp in de landbouw.
Ze had een diepgaande analyse kunnen geven over mooie opbrengsten per hectare.
Ze had het wereldvoedsel probleem holistisch kunnen benaderen en alle factoren kunnen betrekken.
Ze had kunnen onderbouwen waarom diversiteit zo belangrijk is
Ze had het niet alleen over productieoptimalisatie kunnen hebben maar over de hele kwaliteit van leven
Helaas, kan de duurzame landbouw dat niet betalen. En daarom zit Louise Fresco nu bij Unilever, de Universiteit van Wageningen en de Rabobank. En verteld ze als een professionele lobbyist een heel ander verhaal.
Maar dat is niet de boodschap die ik wil horen. Want de boodschap is te eenvoudig. Vertrouw de techniek, vertrouw het grote bedrijfsleven dan zal je de toekomst, net als ik, positief tegemoet zien. Dan kan je rustig slapen.
En ik hoorde dat in bijna elk antwoord terug. Aan de sprekerstafel zat geen gepassioneerd schrijver of betrokken burger. Daar zat een actrice die goed in haar rol zat. Zij kan doceren, ze kan presenteren, ze kan een boodschap overbrengen en dat scheelde het doorlezen van een heel dik boek. Maar elke vraag werd geruststellend en zonder zichtbare emotie en betrokkenheid beantwoord.
Ze wist zich eenvoudig te verbinden met haar publiek door toe te geven dat ze geen hamburgers at. Nooit gedaan ook, zo ongezond en niet lekker. Dat geeft mensen vertrouwen. Persoonlijk vindt ik het een blijk van onvermogen als je alleen met een literatuurstudie verdiept in een onderwerp zoals voedsel. Net als denken dat je het wereldvoedselprobleem kan oplossen door alleen rond te kijken in je eigen vakgebied.
Gelukkig, waren er veel kritische toehoorders, die goede vragen stelde en wel degelijk beseften dat de ideeën van Fresco niet zalig makend zijn. Dat er meer mogelijkheden zijn om mondiale problemen aan te pakken dan de technologie van grote bedrijven. Dat je verder moet kijken dan je eigen vakgebied en samen de klus moet klaren.
Maar helaas Louise Fresco is zo verdomd goed in het verwoorden van de boodschap. Terwijl het echt anders kan.
Michael Pollan
Een schitterende animatie op basis van een spreekbeurt van Micheal Pollan.
Geniet, het duurt helaas maar twee minuten.
Met dank aan Michael Pollan, maar vooral Marija Jacimovic and Benoit Detalle, winnaars van de RSA short film competition
Die werkelijke werkelijkheid
 |
| met dank aan free digital photo |
Het laat zien dat het niet kan,
waar de praktijk aantoont,
dat het wel degelijk lukt.
Dat is de samenvatting die ik hoorde toen iemand het vak bedrijfskunde op de opleiding aan de Warmonderhof, kort en bondig toelichtte. En het klopt. Als ik de berekeningen voor de Stadsakker.kwekerij maak, kan ik beter in mijn oude facilitaire vakgebied blijven werken. Maar waarom bestaan er dan nog agrarische bedrijven, in tijden dat er onder de kostprijs gehandeld wordt? Waarom beginnen er nog steeds mensen groentekwekerijen terwijl de opbrengst eigenlijk niet voldoende is om je gezin te onderhouden?
En belangrijker, waarom stoppen ze morgen niet allemaal?
Volgens mij is dat nou magie van de creatieve geest. Een creatieve geest ziet, kansen en mogelijkheden waar de meeste mensen ze niet zien.
De meeste banken, accountants en bedrijfskundigen zullen het niet met mij eens zijn. Maar een bedrijfsplan is een scheikundig proces dat zich afspeelt in een laboratorium. Je mengt heel veel hypothetisch cijfermateriaal met nog hypothetischere toekomstvisies en je heb een volledig wereldvreemd bedrijfsplan.
De echte wereld waarin een bedrijf, in dit geval een groentekwekerij, zich staande houdt lijkt in de verste verte niet op een scheikunde lab. In de echte wereld heb je te maken met, creatieve invallen, mensen met goede ideeën, hulp uit onverwachte hoek, crowed funding, zijwegen, hobbels die uitzichtpunten blijken, aaibare beren, tijdgeest, gunfactoren, uitstraling, betrokkenheid, opgestoken duimen en uitgestoken handen, sociale interactie, goede grond….
Daarnaast zijn er opbrengsten die je nergens in je begroting kwijt kan. Denk aan een groenere omgeving, een gezondere en duurzamere wereld, biologisch en lokaal eten, schone grond, meer insectenleven, een voorbeeldfunctie, een blauwdruk voor de toekomst, gezonder leven, saamhorigheid, plezier en sociaal contact, lachen en genieten, doen waar je goed in bent en van je hobby je beroep maken.
Daarnaast zijn er opbrengsten die je nergens in je begroting kwijt kan. Denk aan een groenere omgeving, een gezondere en duurzamere wereld, biologisch en lokaal eten, schone grond, meer insectenleven, een voorbeeldfunctie, een blauwdruk voor de toekomst, gezonder leven, saamhorigheid, plezier en sociaal contact, lachen en genieten, doen waar je goed in bent en van je hobby je beroep maken.
Een bedrijfsplan is theoretisch en staat los van de wereld, die wereld biedt eindeloos veel kansen, en die kansen vindt je niet in een bedrijfsplan. Kansen kan je niet voorspellen, die zie je, die grijp je, die raap je op, die creëer je. Je weet dat het gebeurt, je weet alleen niet wat, waar en wanneer. De beste voorspelling voor een goede toekomst is het samenvoegen van alle juist nog onbekende factoren.
Banken, accountants en bedrijfskundige leven helaas in een reageerbuisje ergens in een hoekje op een steriele tafel in een laboratorium. Hopelijk staan ze wel ergens voor het raam, zodat ze op veilig afstand kunnen genieten van het organische leven buiten.
Wie is de klos?
 |
| met dank aan free digital photo |
Op sommige momenten (zo rond de nieuwsberichten) luister ik met wat meer aandacht, helaas heb ik ook het genoegen van de reclames. Vandaag; de Groothandel X garandeert de laagste prijzen! Elk horecahart gaat nu sneller kloppen.
Tijd om toch de radio toch uit te zetten en een gedachtespelletje te doen.
Wat betekent het, als ik bij de een van de meest bekende horeca groothandel, voor de ultieme laagste prijs mijn spullen koop? Op korte termijn heb ik het voordeel van een geweldige aanbieding. Mijn marge gaat omhoog of ik kan mijn klanten iets bijzonders bieden tegen weggeefprijzen.
Zou ik mijn spullen daar ook kopen als ik wist dat vanwege kostenbeperkende maatregelen de vakkenvullers het zelfde werk moeten doen in minder tijd?
Zou ik mijn spullen daar ook kopen als ik weet dat vanwege diezelfde kostenbeperkende maatregelen de manager die bij mij in de straat woont nog maar een contract voor 24 uur krijgt aangeboden?
Zou ik mijn spullen daar ook kopen als ik wist dat mijn vaste klant zijn baan verliest en in de ww terecht komt?
Op welk moment laat ik mijn aankoopgedrag beïnvloeden door de gevolgen die deze met zich meebrengt.
Het is bekend, dat hoe verder iets van ons bed plaatsvind, hoe groter de impact moet zijn willen we ons er iets van aantrekken.
Stel; je staat in de supermarkt met de speciale “Wie is de klos-App”. Een digitale lijst van alle leveranciers en betrokkenen van de supermarkt. Op het moment dat je de spruitjes aanbieding in je mandje legt, verdwijnt er een naam op de lijst. “De spruitjesboer heeft zijn bedrijf moeten opheffen omdat hij slechts een paar cent per kilo spruiten krijgt”.
Op het moment dat je een gehaktknaller in je mandje legt, verdwijnt de naam van een varkensboer “omdat hij niet meer in staat is volgens de overeenkomst te leveren”. Bij aankoop een bier “3 voor de prijs van 1”, zie je op de App dat de vakkenvuller een kwartier minder tijd krijgt om de vakken te vullen.
Ik zoek iemand die deze App kan maken, wie is de klos?
Perpetuum mobile
 |
| met dank aan free photo |
Rijk zijn, is het hebben van overvloed, is het hebben van onuitputtelijke bronnen waar je als mens uit kan putten. Wiki heeft het bijvoorbeeld over rijkdom aan grondstoffen (olie gas), hoewel wij allemaal inmiddels beseffen dat deze grondstoffen uitputtelijk zijn. Rijkdom is niet het bezitten van gewilde grondstoffen of het bezitten van geld, rijkdom is onafhankelijk zijn, voor je zelf kunnen zorgen, kunnen voorzien in je eigen middelen van bestaan zonder afhankelijk te zijn van anderen. Dus ook het bezit van geld of olie en gas, maakt je afhankelijk, je kan het niet eten, dus moet je het kunnen ruilen. Op kleine schaal kan dat met behoud van onafhankelijkheid maar op globale schaal, ben je een pion in het wereldwijde spel.
Armoede daarintegen is het gebrek aan primaire levensbehoeftes, al dan niet ontstaan door het gebrek aan ruilmiddelen om deze levensbehoefte te kunnen krijgen. Wanneer je afhankelijk bent van anderen, of beter gezegd; afhankelijk bent van anderen waar je geen directe invloed op hebt, ben je nooit verzekerd van je eigen eerste levensbehoeftes.
Heel lang geleden zorgde we zelf voor ons eten, ik wil niet helemaal terug gaan naar de tijd van jager-verzamelaar, maar we hebben eeuwen zelf ons eten verbouwd en geruild met de buren. Veel mensen zijn naar de steden vertrokken en werden meteen afhankelijk van het loonzakje van de fabriek en de kruidenier op de hoek.
In Griekenland is het omgekeerde gaande; een grote trek van stad naar platteland. Het percentage jongeren die van de stad teruggaat naar het platteland om daar op een stuk grond van oom of tante weer boer te worden is enorm. Oude verwaarloosde olijfgaarden worden weer hersteld en onderhouden. Er zijn geen middelen meer om goedkopere olijfolie te importeren, dus is er behoefte aan eigen lokaal geproduceerde vaak biologische olijfolie uit eigen streek. Daarnaast zijn de agrarische opleidingen in aanzien gestegen, boer zijn is weer een respectabel beroep geworden.
Hoe kunnen we deze kennis gebruiken om mensen in armoede een betere toekomst te geven? De oplossing is simpel en duurzaam maar zonder goede wil, niet makkelijk ten uitvoer te brengen.
Geef mensen de beschikking over een eigen stukje grond en wat zaaigoed. Dan heb je met de meest eenvoudige middelen een onuitputtelijke bron van bestaan en dus rijkdom gecreëerd. De oudste en enigste perpetuum mobile die er bestaat.
Heel lang geleden zorgde we zelf voor ons eten, ik wil niet helemaal terug gaan naar de tijd van jager-verzamelaar, maar we hebben eeuwen zelf ons eten verbouwd en geruild met de buren. Veel mensen zijn naar de steden vertrokken en werden meteen afhankelijk van het loonzakje van de fabriek en de kruidenier op de hoek.
In Griekenland is het omgekeerde gaande; een grote trek van stad naar platteland. Het percentage jongeren die van de stad teruggaat naar het platteland om daar op een stuk grond van oom of tante weer boer te worden is enorm. Oude verwaarloosde olijfgaarden worden weer hersteld en onderhouden. Er zijn geen middelen meer om goedkopere olijfolie te importeren, dus is er behoefte aan eigen lokaal geproduceerde vaak biologische olijfolie uit eigen streek. Daarnaast zijn de agrarische opleidingen in aanzien gestegen, boer zijn is weer een respectabel beroep geworden.
Hoe kunnen we deze kennis gebruiken om mensen in armoede een betere toekomst te geven? De oplossing is simpel en duurzaam maar zonder goede wil, niet makkelijk ten uitvoer te brengen.
Geef mensen de beschikking over een eigen stukje grond en wat zaaigoed. Dan heb je met de meest eenvoudige middelen een onuitputtelijke bron van bestaan en dus rijkdom gecreëerd. De oudste en enigste perpetuum mobile die er bestaat.
Uomo universalis
 |
| Uomo universalis; hij die veel geleerd heeft |
Voor iemand die zich bezig houdt met lokale en globale voedselvoorziening en duurzaam geproduceerd eten was het de afgelopen tijd smullen in de media.
Hier komt professor Dijkhuizen uit Wageningen met een pleidooi dat intensivering van de landbouw de enige oplossing is om de groeiende wereldbevolking te voeden.
Dit zegt hij, zonder zich blijkbaar te realiseren dat we al 80 jaar bezig met intensivering van de landbouw, zonder dat dit tot het gewenst resultaat heeft geleidt.
Dus volgens hem is de gewaagde oplossing; vooral doorgaan op de ingeslagen weg?
Professor Dijkhuizen denkt dat hij als landbouwspecialist 9 miljoen mensen kan voeden met een nog grotere intensivering van de landbouw en gebruik maken van nog modernere technieken. Hiermee probeert de professor een wereldprobleem op te lossen met een enkele oplossing binnen zijn eigen vakgebied, zonder over het tuinhekje naar een collega te buigen of ze gezamenlijk misschien tot een betere oplossing kunnen komen.
Waar zijn de Da Vinci’s, Plato’s en Einsteins van onze tijd te vinden. Breed opgeleide generalisten die niet prediken voor eigen parochie en subsidie nodig hebben voor eigen onderzoek. Maar echte denkers, met de overtuiging dat een holistische wereld alleen met holistische oplossingen geholpen is.
En ik ben de eerste die beaamt dat het geen makkelijk probleem is, met een nog moeilijkere oplossing. Maar daarvoor hebben wij hoger en wetenschappelijk onderwijs in Nederland. Om voor moeilijke problemen, het liefst eenvoudige maar vaak moeilijke oplossingen te vinden.
Misschien zeggen de uitspraken van professor Dijkhuizen dan ook meer iets over ons opleidingsniveau in Nederland dan over zijn wil om de wereld te helpen voeden. En in dat geval mogen we hem deze uitspraken niet kwalijk nemen.
